Sỏi ống mật chủ gây dãn lớn đường mật trên dòng

 

Tác giả: Lê Hữu Thắng

Trình bày lâm sàng

Bệnh nhân nữ, 29 tuổi, vào viện vì vàng da vàng mắt, tiền căn có sỏi đường mật (không nhớ rõ vị trí, không đem theo hồ sơ cũ), được chỉ định siêu âm.

Hình ảnh

Hình. Dãn các nhánh chính của đường mật trong gan + ống gan chung (hình bên trái). 

    

      

Hình. Túi mật căng to với d>10cm, không dấu hiệu viêm: Không thâm nhiễm mỡ - tụ dịch quanh túi mật, thành túi mật không dày, Murphy siêu âm (-). 

Hình ảnh sỏi đoạn cuối ống mật chủ kích thước # 13x19mm qua lát cắt dọc và lát cắt ngang ống mật chủ .

Kết luận siêu âm: Bệnh nhân bị sỏi đoạn cuối ống mật chủ gây tắc và dãn đường mật trên dòng. Sau đó bệnh nhân được chụp thêm CT-Scan bụng có tiêm thuốc cản quang.

Hình ảnh dãn đường mật trong và ngoài gan (Túi mật căng to). Ống gan chung + ống mật chủ dãn to (Mũi tên màu xanh da trời), d</= 33mm, với đặc điểm khẩu kính giảm dần từ trên xuống dưới.

Hình ảnh cho thấy đoạn cuối ông mật chủ (Vùng khoanh tròn đỏ) có nốt tăng đậm độ hơn so với dịch mật còn lại trong ống mật chủ-> nghi ngờ là sỏi. Sự khác biệt giữa nốt nghi ngờ sỏi và dịch mật không quá rõ ràng (Mặc dù đã điều chỉnh độ rộng cửa sổ CT), xác định lại bằng cách ROI vùng nghi ngờ:

Vùng nghi ngờ sỏi có đậm độ cao hơn so với phần dịch mật còn lại (29,5 >< 13,3 HU) và kết hợp với siêu âm xác định sỏi không cản quang kẹt ở đoạn cuối ống mật chủ gây dãn đường mật trên dòng.

Bình luận

Sỏi ống mật chủ được liệt vào nhóm bệnh sỏi đường mật chính. Vai trò của siêu âm là phương tiện trước tiên được sử dụng khi nghi ngờ có bệnh sỏi đường mật chính. CT-Scan có vai trò xác định có sỏi và vị trí sỏi đường mật chính, khảo sát các thương tổn khác của đường mật: u đường mật, áp xe gan đường mật, khảo sát các cơ quan xung quanh: viêm tụy... Chống chỉ định của CT-Scan khi bị suy thận nặng, dị ứng thuốc cản quang.

Ghi chú: Tiếp cận bệnh nhân có dãn đường mật trên siêu âm xin được bàn: Trước là xét về lâm sàng, bệnh nhân có hội chứng vàng da tắc mật, trẻ tuổi, tiền sử có sỏi đường mật, nên dãn đường mật này nghĩ nhiều đến nguyên nhân lành tính như sỏi hơn nguyên nhân ác tính. Còn về bài tiếp cận dãn đường mật do nguyên nhân ác tính trên siêu âm xin được bàn trong bài viết khác.