U dưới biểu mô (Subepithelial tumor) hay u dưới niêm mạc (Submucosal tumor) dạ dày

Bs. Lê Hữu Thắng 

Trình bày lâm sàng

Bệnh nhân nữ, 63 tuổi, đau âm ỉ thượng vị, tiền sử viêm dạ dày, nay được chỉ định nội soi tình cờ phát hiện khối u nhỏ ở phình vị

Hình ảnh

 Khối tương đối tròn, d#12mm, lồi vào lòng dạ dày, niêm mạc bao phủ bình thường, vị trí ở phình vị, thăm bằng kìm sinh thiết: mềm, di động được nên nghĩ u không xuất phát từ lớp cơ dạ dày. Tổn thương này trên hình ảnh nội soi bằng ánh sáng trắng hướng đến u dưới biểu mô (subepithelial tumor) hay u dưới niêm mạc (submucosal tumor). Gần u có một polyp nhỏ không cuống, bề mặt trơn láng, d#2mm

Tìm hiểu về bệnh

U dưới biểu mô (Subepithelial tumor) hay u dưới niêm mạc (Submucosal tumor) dạ dày dùng để chỉ khối u phát triển từ các lớp thuộc dạ dày nhưng nằm bên dưới lớp niêm mạc, mà chúng ta không xác định được nguồn gốc xuất phát của khối u qua hình ảnh nội soi hoặc trên phim chụp Xquang có cản quang. Có quan điểm cho rằng thuật ngữ "u dưới biểu mô (Subepithelial tumor)" chính xác hơn "u dưới niêm mạc (Submucosal tumor)".

  Các khối u này được chia thành nhóm lành tính và nhóm có nguy cơ ác tính

Lành tính	Ác tính hoặc nguy cơ ác tính
GIST – lành tính	GIST – ác tính
U cơ trơn	U carcinoid
U mỡ	U lympho
Giãn tĩnh mạch	Di căn
Schwannoma	U cuộn mạch
U tế bào hạt
Polyp xơ viêm
Nang đôi
U bạch mạch
Tụy lạc chỗ

 

U dưới biểu mô thường không gây triệu chứng nên thường được phát hiện tình cờ qua phẩu thuật, nội soi. Một số u có thể gây triệu chứng đau bụng, chảy máu, tắc ruột, biểu hiện các triệu chứng này tùy vào kích thước, vị trí và mô bệnh học của khối u. Khối u ác tính dưới biểu mô có thể gây triệu chứng toàn thân, đặc biệt là sụt cân.

Chẩn đoán

1. Nội soi thông thường

Thường phát hiện u tình cờ khi soi thông thường. Trên nội soi, ta có thể đánh giá được đặc điểm vị trí, bề mặt niêm mạc, mật độ của u [1]. Tuy nhiên, không chẩn đoán được bản chất của u.

2. Siêu âm nội soi (EUS)

Là phương tiện chẩn đoán khối u dưới biểu mô có độ tin cậy cao nhất. Giúp phân biệt hình ảnh đè đẩy từ ngoài vào thành dạ dày và các khối u trong thành dạ dày. Giúp phân biệt rõ u đặc và cấu trúc dạng nang ở lớp dưới niêm mạc, Siêu âm nội soi có thể nhìn rõ các lớp của thành ống tiêu hóa và xác định được nguồn gốc phát triển của khối u dưới biểu mô[2. 3].

3. Chẩn đoán mô bệnh học

Là phương pháp chẩn đoán xác định giúp phân biệt bản chất các loại u dưới biểu mô.

Tài liệu tham khảo

1.     Korean Society of Gastrointestinnal Endoscopy. Atlas of Gastrointestinnal Endoscopy. Seoul: Medbook; 2011.

2.     Korean Society of Gastrointestinnal Endoscopy EUS study group. Textbook of Endoscopic Ultrasonography. Seoul: Jin; 2011

3.     Chung IK, Hawes RH. Advantages and limitations of endoscopic ultrasonography in the evaluation and management of patients with gastrointestinal submucosal tumors: a review. Rev Gastroenterol Disord. 2007;7:179-92.